Nữ thi sĩ ng. anhanh và những bức tranh "em vẽ để bớt điên, nhẹ đầu"

Đây là khoảng 1/6 số tranh mà nữ thi sĩ ng. anhanh vẽ trong mấy tháng Covid-19 vừa qua.

Có thể nói ng. anhanh là một trường hợp “đẻ ngang hông”, vì bản thân trước đây không có ý định vẽ tranh, dù có một thời gian ngắn qua xưởng họa sĩ Lương Lưu Biên học vẽ cùng Huỳnh Kim Ngọc. Thế nhưng ng. anhanh tự nhận là hơi lười nhác, thường khiến cho thầy Biên không mấy được hài lòng.

Khi được hỏi vì sao vẽ nhiều như vậy? ng. anhanh trả lời vui vui: “Em vẽ để bớt điên. Vì khi vẽ em thấy mọi thứ nó thoát ra ngoài, nhẹ đầu, khác hẳn khi làm thơ, mọi thứ nó vận vào trong, thấy hơi nặng nề”.

Có lẽ vì lý do này, mà tập thơ song ngữ Việt/Anh có tên “Đã là một phiền toái” chăng?

Khi đọc bản thảo tập thơ này, thấy đây là thơ tự thú hiếm hoi tại Việt Nam. Nên lúc ấy đã viết: “Thơ tự thú" (confessional poetry) ra đời giữa thế kỷ 20 ở Tây phương, như là một phản ứng lại với dòng thơ nhân cách hóa, điển hình hóa vốn đang quá phổ biến, thịnh trị. Dù nhiều nước Đông phương tin rằng “văn là người”, nhưng đi vào chi tiết, cũng như Tây phương, đa số giới làm thơ không dám khẳng định bài thơ như là lời tự thú của chính mình. Trong bối cảnh văn chương và tâm lý như vậy, đọc tập thơ sẽ thấy khá khác biệt, vì đây chỉ là những lời tự thú của chính ng. anhanh.

“Thơ tự thú thường cày xới vào cái tôi tác giả, tập trung vào các thái cực tâm lý, sự cấm kỵ, bệnh tâm thần, phức cảm tình dục, thậm chí ý định tự tử… Dù không bao hàm hết các khía cạnh này, nhưng tập thơ của ng. anhanh cũng đủ khiến người đọc cảm thấy lo lắng, thấy ớn lạnh…, vì vậy mà thấy kích thích, thấy thú vị vì sự mới mẻ, táo bạo”.

Còn nay xem tranh, sự thú vị phải chăng là ở cách tránh những điều phiền toái, tránh những phức cảm và phân liệt trong quá trình tự thú ấy.

Sẽ còn quay lại với tranh của ng. anhanh trong một bài chi tiết hơn. Mời mọi người xem vài tranh của nữ sĩ này.

Bài: Lý Đợi - Art Columnist