Điểm quan trọng nhất về thuyền buồm mà bạn cần biết: kỹ thuật căng buồm cơ bản

Tôi chưa bao giờ thảo luận về thuyền buồm trong những năm gần đây, sếp của bạn sẽ mua một chiếc thuyền đua vì sự quyến rũ của nó? Hay bạn bè của bạn sẽ mời bạn đến với thử thách căng buồm ngoài khơi?

Buồm là những tấm vải rộng thùng thình được gắn vào 2 cột buồm ở giữa thân tàu. Những cánh buồm này trượt trên một cái đường ray, thường được cố định vào những thanh trượt được thiết kế đặc biệt để giữ chặt cánh buồm vào cột buồm. Bạn có thể kéo buồm lên cao bằng tay, hoặc sử dụng tời.

Tời của thuyền buồm cũng tương tự như các loại tời thông thường, nó làm tăng độ ma sát lên dây kéo (sợi dây được gắn vào góc trên cùng của buồm), giúp thuyền viên có thể kéo buồm lên cao bằng cách xoay tời hoặc nhấn nút cho tời xoay tự động.

Một số tàu có buồm được kéo lên bằng tay, hoặc các tàu hiện đại hơn sẽ sử dụng 1 hệ thống xoay để thả buồm ra (tương tự như việc bạn mở một cuộn lịch đã được cuộn tròn lại). Tất cả thuyền buồm đều có những sợi dây gắn vào góc buồm (điểm tiếp xúc giữa mép buồm và chân buồm), dùng để điều khiển góc tiếp xúc của buồm với gió. Chúng được gọi là dây lèo - một bộ phận rất quan trọng trên thuyền buồm, sẽ được quấn quanh tời và cột chặt vào sừng bò. Ta sẽ dùng dây lèo để điều chỉnh hướng buồm, thay đổi góc tiếp xúc với gió, qua đó đảm bảo thuyền vận hành một cách tối ưu và đúng hướng.

Cách điều chỉnh buồm chuẩn thông thường phải đảm bảo toàn bộ phần buồm chính được mở ra để kéo lên đỉnh cột buồm đứng và điểm cuối của cột buồm ngang, khi đó mép buồm sau phải căng và phần chân buồm mới được kéo phẳng, từ đó mới có thể đón gió để điều chỉnh hướng đi và vận tốc của tàu. Khi đi upwind (gió thổi vào mũi và mạn tàu từ phía trước) cố gắng không chỉnh buồm song song với gió vì không có buồm cản gió, thuyền sẽ không di chuyển được. Khi đi downwind (gió thồi từ phía sau vào đuôi tàu hoặc mạn tàu) có thể mở buồm xoay ngang hết cỡ, khi đó buồm sẽ vuông góc với hướng gió và đón tối đa lực đẩy.

Sau khi tất cả cánh buồm đã được điều chỉnh, ta kéo buồm diều (buồm diều là buồm đầu tiên ở phía trước, thường ở phía mũi tàu, tuỳ theo tàu mà có buồm diều hay không) lên trên đỉnh cột buồm, rồi điều chỉnh bằng dây lèo. Mặc dù trông buồm diều có vẻ hơi lỏng lẻo, nhưng nó giúp nâng cao hiệu suất hoạt động của tàu với cách thức hoạt động tuân theo một số nguyên tắc vật lí đặc biệt. Buồm diều hoạt động ở vị trí ở rìa mũi mạn tàu trước ở phía trên nên có thể điều chỉnh để đón gió từ nhiều hướng.

Một điểm quan trọng nữa mà bạn phải thuần thục là khả năng xử lý hệ thống dây trên tàu. Lực kéo trên dây lèo và các loại dây khác có thể tăng theo cấp số nhân tuỳ thuộc vào sức gió và góc tiếp xúc của buồm với gió. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến chấn thương, gây ảnh hưởng đến cơ thể lẫn uy tín của thuyền viên, thuyền trưởng và con tàu.

Những lỗi do thiếu kỹ năng cũng có thể trở nên cực kì nguy hiểm. Thử tưởng tượng bạn bị kéo lên trên cột buồm. Lúc này, bạn muốn một thuyền viên nhiều kinh nghiệm xử lí tời để cứu mạng bạn hay một người thiếu kinh nghiệm lóng ngóng bên dưới? Vì vậy, hãy cực kỳ chú ý một khi đã căng buồm, lường trước tất cả những gì có thể xảy ra. Bởi một thuyền viên chân chính với kinh nghiệm lão luyện mới có thể giữ cho tàu vận hành một cách ổn định và mượt mà.

Bài: Capt. Mx - dockwalk.com

Dịch: Nguyễn Tâm