Covid khiến du lịch toàn cầu dừng lại và hành tinh có cơ hội để "thở"
Thế giới đã và đang đối mặt với tình trạng khẩn cấp về sức khỏe, xã hội và kinh tế toàn cầu chưa từng có do hậu quả của đại dịch COVID-19. Du lịch là một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nhiều nhất với sự sụt giảm lớn của nhu cầu quốc tế, trong bối cảnh các giới hạn đi lại toàn cầu bao gồm nhiều biên giới bị đóng cửa hoàn toàn để ngăn chặn vi rút.
Tác động của Covid lên du lịch toàn cầu
Theo thống kê từ Tổ chức Du lịch Thế giới của Liên hợp quốc (UNWTO), lượng khách du lịch quốc tế ít hơn 700 triệu lượt so với cùng kỳ năm 2019 và dẫn đến khoản lỗ xuất khẩu từ du lịch quốc tế lên tới 730 tỷ USD, gấp hơn 8 lần mức lỗ năm 2009 do tác động của khủng hoảng kinh tế toàn thế giới.
Theo khu vực, châu Á và Thái Bình Dương, khu vực đầu tiên chịu tác động của đại dịch, đã giảm 79% lượng khách đến năm 2020. châu Phi và Trung Đông đều ghi nhận mức giảm 69%, trong khi châu Âu giảm 68% và châu Mỹ giảm 65%.
Cho đến nay, đây là kết quả tồi tệ nhất trong chuỗi lịch sử của du lịch quốc tế kể từ năm 1950 và chấm dứt đột ngột giai đoạn 10 năm tăng trưởng bền vững kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2009.
Dữ liệu về chi tiêu cho du lịch quốc tế tiếp tục phản ánh nhu cầu đi du lịch nước ngoài rất thấp, mặc dù tại một số thị trường lớn như Hoa Kỳ, Đức và Ý, chi tiêu trong tháng 7 và tháng 8 có sự gia tăng nhỏ. Trong khi nhu cầu đi du lịch quốc tế vẫn giảm, du lịch nội địa đang tăng cường phục hồi tại một số thị trường lớn đặc biệt là ở châu Á.
Du lịch toàn thế giới chững lại và những điểm tích cực
Du lịch “đóng góp” vào sự cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên cũng như các vấn đề ô nhiễm và chất thải thông qua việc tiêu thụ quá mức, thường ở những nơi vốn đã khan hiếm tài nguyên.
Có một thực tế rằng, thiên nhiên đang phục hồi trong khi “nhân loại” ở nhà. Có những báo cáo trên toàn thế giới từ người dân địa phương khá tích cực. Điển hình như mọi người nhìn thấy cá heo bơi trong làn nước trong vắt chưa từng có ở Venice. Có phát hiện cá voi vây ngoài khơi Cote d'Azur ở miền nam nước Pháp, điều hiếm khi xảy ra. Những người ở miền bắc Ấn Độ có thể nhìn thấy dãy Himalaya lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ do không khí ít ô nhiễm hơn. Mức độ ô nhiễm ở Trung Quốc, sau đó là châu Âu và bây giờ là Hoa Kỳ đã giảm thiểu đáng kể.
Theo chia sẻ của bà Andre làm việc cho tổ chức sinh thái Cayuga, thành viên hội đồng quản trị của tổ chức phi chính phủ ProParques ở Costa Rica, bà đã nhận được báo cáo từ các kiểm lâm viên của Vườn quốc gia rằng các công viên đang phục hồi và họ nhìn thấy ngày càng nhiều động vật hoang dã xuất hiện. Du lịch thực sự có tác động đến việc bảo vệ động vật hoang dã và rừng. Nhiều kẻ săn trộm đã trở thành hướng dẫn viên và thậm chí nhiều lâm tặc và người đào vàng cung cấp dịch vụ cho khách du lịch. Do đó, số lượng động vật hoang dã trên khắp đất nước đã tăng lên đáng kể trong một năm qua.
Ngoài ra, ít ô tô trên đường và máy bay trên bầu trời hơn đồng nghĩa với việc lượng khí thải CO2 toàn cầu cũng thấp hơn. Tất cả đều có vẻ khả quan. Theo tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences, hai trong ba thành phần chính gây ô nhiễm không khí - nitơ điôxít và vật chất dạng hạt - đã giảm đáng kể trên toàn thế giới.
Cuộc trò chuyện của Navigator với các hướng dẫn viên du lịch, influencer, travel blogger ở 10 nước khác nhau trên thế giới
Navigator đã có những cuộc phỏng vấn với các hướng dẫn viên, influencer, travel blogger ở hơn 10 nước khác nhau trên thế giới và lắng nghe phản ánh chân thực về tình trạng hiện thời tại quốc gia của họ.
“Tháng trước, chính phủ Pháp đã áp đặt lệnh “lock-down” toàn quốc lần thứ hai vì tình hình sức khỏe đang xấu đi nghiêm trọng. Tuần này, các chỉ số sức khỏe đã được cải thiện và chúng tôi đã chuyển sang chế độ hạn chế. Chúng tôi chỉ được phép đi ra ngoài 3 giờ một ngày trong bán kính 20 km. Nếu mọi việc suôn sẻ, chúng tôi dự kiến lấy lại quyền tự do đi lại vào ngày 15.12, nhưng với lệnh giới nghiêm từ 9 giờ tối đến 6 giờ sáng và trước khi đánh giá lại tình hình đất nước vào tháng 1 năm sau."
"Với suy nghĩ cá nhân, tôi tin rằng đại dịch này, kịch tính ở nhiều khía cạnh, ít nhất sẽ cho phép chúng ta đặt câu hỏi về các khía cạnh thiết yếu của sự tồn tại của chúng ta và nắm bắt được những gì thực sự quan trọng. Tôi nghĩ rằng chính sự dừng lại đột ngột do virus gây ra, ở khía cạnh tích cực nó mang lại hơi thở cho hành tinh."
Chúng ta thích đi du lịch nhưng chúng ta phải trở nên có trách nhiệm hơn trong cách chúng ta đối xử với hệ sinh thái của mình. Tóm lại, tôi muốn nói rằng, đại dịch này là lời cảnh báo nghiêm khắc đầu tiên mà hành tinh gửi đến chúng ta trước những thảm họa thậm chí còn nghiêm trọng hơn.”
Sarah - Paris, France
“ Covid-19 ảnh hưởng sâu sắc đến toàn nước Ý vì đất nước chúng tôi phụ thuộc rất nhiều vào lĩnh vực văn hóa, du lịch. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân tôi, vì tôi làm công việc phiên dịch và là hướng dẫn viên du lịch được cấp phép chính thức của thành phố, nên cuộc sống của tôi thay đổi đáng kể khi khách du lịch gần như biến mất chỉ sau một đêm. Tôi đã thực hiện một vài chuyến du lịch vào mùa hè năm ngoái, nhưng với công việc là hướng dẫn viên du lịch, thành thật mà nói, tôi đã thất nghiệp trong nhiều tháng. May mắn thay, tôi vẫn đang làm công việc phiên dịch."
"Ý đang cố gắng hết sức để tồn tại và chiến đấu chống lại Covid-19, cũng nhờ các bác sĩ, y tá và nhân viên y tế anh hùng của chúng tôi nói chung, nhưng chúng tôi chắc chắn đang trải qua một trong những thời kỳ khó khăn nhất trong lịch sử và tôi nghĩ rằng sẽ không dễ dàng chút nào để thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng này. Bất chấp tất cả những gì đang diễn ra ở Ý và trên thế giới, và mặc dù cuộc sống của tôi đã thay đổi rất nhiều trong những tháng cuối năm này, tôi vẫn tin rằng điều đó là đáng giá để trở nên mạnh mẽ, tích cực và kiên cường. Thời gian khó khăn luôn dạy chúng ta biết trân trọng những điều may mắn và quan trọng trong cuộc sống mà chúng ta đang có."
"Tôi vẫn hy vọng rằng thế giới khi đối mặt với thời khắc khó khăn này không có chỗ cho sự căm ghét, mà chỉ dành cho tình yêu, sự giúp đỡ, lòng trắc ẩn, sự đồng cảm và thấu hiểu. Và tất nhiên, tôi hy vọng rằng mọi người sẽ sớm bắt đầu thăm lại Florence và Ý, bởi vì tôi biết từ kinh nghiệm của mình rằng vẻ đẹp đích thực của nghệ thuật, lịch sử, thiên nhiên có thể giúp chữa lành nhiều vết thương.”
Hướng dẫn viên, phiên dịch viên Viviana Balestracci tại Florence, Italia
Gessica Hamza, sống gần thành phố Verona nói với người viết: “Tôi có thể nói rằng tình hình này không thay đổi quá nhiều ở đây, vì không phải ai cũng nhận thức được những rủi ro mà virus gây ra. Tất nhiên chúng tôi đều phải đeo khẩu trang khi ra ngoài và luôn vệ sinh tay. Tôi không còn có thể di chuyển và đi máy bay như trước nữa, vì mọi thứ trở nên phức tạp hơn."
"Ở đất nước tôi, khách du lịch đã giảm nhưng chúng tôi không đầu hàng. Tôi đặc biệt thích câu này trong những tình huống khó khăn: "Không có gì tồn tại mãi mãi". Chúng ta phải mạnh mẽ để lấy lại cuộc sống trước đây. Và, để làm được điều này, chúng ta phải cùng nhau hướng tới mục tiêu đẩy lùi sự phát tán virus Corona.”
“Mọi thứ thực sự chưa được cải thiện và vâng, tất cả mọi người đất nước tôi đều đi du lịch tự do, không có kiểm dịch ở Thụy Điển.” Cách tiếp cận của Thụy Điển đối với đại dịch coronavirus không giống với phần lớn thế giới. Chính phủ không bao giờ ra lệnh "lock-down". Các nhà chức trách Thụy Điển không khuyến khích người dân đeo khẩu trang, loại “mặt nạ” họ cho rằng sẽ gây hoảng sợ, thường được đeo sai cách và có thể gây cảm giác an toàn sai. Một số bác sĩ khăng khăng đeo khẩu trang tại nơi làm việc đã bị khiển trách hoặc thậm chí bị sa thải.
Kujtim, Thụy Điển
“Tôi là Elisa David, hiện đang sống ở Bỉ, chúng tôi hiện đang ở trong tình trạng “lockdown” một phần, tất cả các cửa hàng đều mở cửa nhưng khách sạn, nhà hàng và quán cà phê đóng cửa cho đến nửa tháng 1.2021. COVID-19 thực sự ảnh hưởng đến cách chúng tôi đi du lịch, bình thường chúng tôi luôn di chuyển bằng máy bay nhưng bây giờ thì khác, chúng tôi di chuyển bằng ô tô và chỉ ở lại Châu Âu."
"Du lịch bị ảnh hưởng nặng nề không chỉ ở Bỉ mà trên toàn thế giới và tôi thực sự lo ngại về những hậu quả kinh tế ở khắp mọi nơi. Tôi tin rằng năm 2021 sẽ là một năm tốt đẹp hơn đối với tất cả chúng ta, thuốc chữa sẽ được tìm ra và vắc xin sẽ sớm sẵn sàng, cuộc sống sẽ trở lại bình thường và nó sẽ đầy màu sắc và tươi đẹp.”
Elisa David, Bỉ
“Tình hình ở Vương quốc Anh đã được cải thiện dần dần. Không có kiểm dịch nhưng vẫn có một số quy định như: không quá 6 người tụ tập cùng nhau, đeo khẩu trang nơi công cộng, không tổ chức sự kiện lớn. Tuy nhiên, bạn có thể đi du lịch nhưng phải thận trọng."
"Chuyến du lịch cá nhân của tôi đã bị ảnh hưởng vì tôi đã đặt một kỳ nghỉ đến Ý năm nay vào tháng 6 nhưng tôi phải hủy bỏ nó. Cuối tháng 7, tôi đã đi du lịch Romania trong một tuần và mọi thứ đều ổn nhưng vẫn có một số quy tắc như đeo khẩu trang ở nơi công cộng. Vào tháng 10, tôi đã đến Pháp trong tình trạng “lockdown”, đường phố vắng tanh và các cửa hàng đều đóng cửa. Khi tôi trở lại London, tôi phải cách ly trong hai tuần."
"Đất nước tôi bị ảnh hưởng đặc biệt đến lĩnh vực du lịch vì mọi người không đi du ngoạn nhiều trong thời kỳ đại dịch. Nhiều khách sạn và cửa hàng đã đóng cửa. Chúng tôi vẫn đang “lockdown” cấp 2 cho đến ngày 16.12. Các nhà hàng, cửa hàng và phòng tập thể dục đã mở cửa nhưng chỉ với lượng người hạn chế.”
Rebecca Dan, Travel Blogger từ UK
“Tôi là Carla Martin, từ Bồ Đào Nha. Tôi sống tại ngôi làng Moita bên dòng sông Tragus, gần một công viên phong phú về động thực vật. Đất nước tôi đang trong tình trạng khẩn cấp, với các biện pháp hạn chế để chống lại Covid-19 và sẽ có hiệu lực cho đến khi 70% dân số được tiêm chủng."
"Nền kinh tế chính ở Bồ Đào Nha là du lịch. Chúng tôi có những thành phố, di tích và những bãi biển tốt nhất trên thế giới, khách sạn giá cả phải chăng, những chương trình văn hóa xuất sắc, ẩm thực tuyệt vời với ảnh hưởng từ Đại Tây Dương và Địa Trung Hải và quan trọng nhất là sự chào đón nồng hậu của người dân, tất cả cùng nhau làm cho Bồ Đào Nha trở thành một điểm đến hấp dẫn và độc đáo. Thế nhưng, trong thời đại dịch này, du lịch dừng lại, nhiều khách sạn, bảo tàng, nhà hát đã đóng cửa. Bóng đá và các hoạt động thể thao đều tạm ngừng.. "
Tuy nhiên, “kỷ nguyên” mới này khiến chúng tôi nhận ra nhiều điều. Thật tốt khi thấy các nhà lãnh đạo của chúng tôi lo lắng cho những người khó khăn, những người cao tuổi cần được giúp đỡ. “Bạn không cô đơn”, đây là thông điệp quan trọng, những cái ôm và tình cảm mà mọi người thể hiện với nhau một cách đặc biệt sâu sắc, điều chưa từng thấy trước đây. Tình huống này đã khiến chúng tôi trở nên gần gũi và đoàn kết hơn. Đó là bài học quan trọng nhất từ đại dịch này. Những nhận thức tích cực thu được chắc chắn vẫn còn trong tâm trí mỗi người sau khi đại dịch kết thúc.”
Bức hình tại thị trấn Barreiro, Bồ Đào Nha được chụp bởi Carla Martins
“Tôi sống ở Glasgow, Scotland. Chúng tôi không được phép vào nhà người khác và đi lại không cần thiết. Các cửa hàng, tiệm làm tóc, quán bar, v.v ... đều đã đóng cửa và chúng tôi bị cách ly với xã hội. Tôi đến Scotland từ Thái Lan vào tháng hai và chỉ dự định ở lại một thời gian ngắn nhưng tôi đã không thể trở lại châu Á kể từ đó. Âm nhạc và thiên nhiên là lối thoát chính của tôi trong thời gian này. Tôi biết thời gian này khó khăn nhưng hãy tìm thứ gì đó khiến bạn mỉm cười, giúp tâm trí bạn thoát khỏi những suy nghĩ tiêu cực. Đi bộ, nhìn xung quanh, hít thở thật nhiều, thiên nhiên luôn là một món quà tuyệt vời.”
Nhiếp ảnh gia Tommy Keenan, từ Scotland
“Tôi sống ở Đức và tình hình hiện tại được biết là không mấy tốt đẹp ở bất kỳ nơi nào trên thế giới. Trong khu vực của tôi sinh sống, chúng tôi được phép tụ tập tối đa 5 người. Các nhà hàng, quán bar, rạp chiếu phim, phòng tập thể dục và những nơi tương tự đều đóng cửa. Vâng, chồng tôi và tôi rất nhớ những chuyến du lịch. Chúng tôi có những thời gian lang thang đáng kinh ngạc. Năm nay, chúng tôi đã thực hiện các chuyến đi hoàn toàn ở Đức. Chúng tôi hy vọng mọi thứ sẽ tốt hơn trong năm tới. Cho đến lúc đó, phương châm là: luôn giữ gìn sức khỏe."
Blogger Lena, Đức
Bên cạnh Lena, nghệ sỹ Nora Gellert ở Đức cũng trải lòng chân thành đến Navigator: “Tình hình ở đây thực sự không ổn, bạn có thể ra ngoài đi làm việc, mua sắm nhưng không có nhà hàng, rạp chiếu phim, nhà hát, tất cả những hoạt động văn hóa tuyệt vời nào được diễn ra. Tất cả bị “lock-down”. Tôi không còn thấy nhiều khách du lịch tại thời điểm này, tất nhiên. Mọi thứ thực sự không dễ dàng. Đại dịch Covid đã ảnh hưởng đến công việc của tôi, tôi nghĩ tình hình sẽ chỉ khả quan hơn vào năm sau.”
Nghệ sỹ Nora Gellert và bức hình thiên nhiên đáng kinh ngạc
“Tình hình chuyển biến tệ hơn ở Hoa Kỳ. Nhưng hiện tại, nhiều người mang khẩu trang hơn trước. Các cơ sở kinh doanh đều bắt buộc mọi người đeo khẩu trang mới cho vào. Nhiều người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump không thích mang khẩu trang tạo ra sự không đồng nhất trong chính sách chống dịch dẫn đến tình trạng dịch kéo dài không giải quyết được."
Với cá nhân tôi, tôi phải huỷ một số chuyến đi, từ mùa hè đến giờ tôi bắt đầu đi du lịch trong nước, nhưng phải cẩn thận hơn, chọn du lịch bằng xe ô tô thay vì máy bay, du lịch cá nhân thay vì đi tập thể, tránh những nơi đông đúc. Hoa Kỳ ban đầu ít người du lịch, nhưng vài tháng gần đây, mọi người đi du lịch gần như bình thường nhưng có chút khó khăn, chúng tôi phải lên kế hoạch kĩ càng hơn. Nhiều nơi có những quy định về COVID khác nhau và cách thức hoạt động thay đổi. Nhiều nơi tôi bắt buộc phải phải đặt vé trước tôi mới được phép vào.”
Jenna Vo, cô gái gốc Việt đang sống tại Hoa Kỳ
Anh Ichiro từ Nhật Bản trăn trở: “Hiện tại, Nhật Bản được tự do tham gia các hoạt động xã hội, nhưng ở các thành phố lớn như Tokyo, Osaka và Sapporo, cửa hàng có giới hạn về đêm. Hiện tại, du lịch trong nước bị cấm đối với những người trên 65 tuổi. Có một yêu cầu từ Thống đốc rằng người dân hạn chế ra ngoài càng nhiều càng tốt do lo ngại về nguy cơ lây nhiễm”.
“Covid đã ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động du lịch của tôi. Trước khi dịch bệnh bùng phát, tôi thường xuyên đi du lịch. Bây giờ, tôi cần phải hạn chế vì số lượng các trường hợp xấu đang tăng lên. Tôi chọn đi du lịch ngắn ngày hơn là dài ngày. Ở đất nước tôi, nhiều người nghĩ rằng nên có một số hạn chế đi lại vì nó có thể khiến bệnh lây lan.” Bên cạnh anh Ichiro, chị Nao Sak ở Nhật Bản cũng chia sẻ đến Navigator.
Ichiro, Nhật Bản
Các quốc gia ngăn chặn sớm sự lây lan của virus được thế giới ca ngợi bao gồm Việt Nam, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy và New Zealand, đã cứu sống và hạn chế thiệt hại cho nền kinh tế của họ.
Những thách thức đáng kể vẫn còn ở phía trước. Các quốc gia trên thế giới đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm giảm thiểu tác động của đợt bùng phát COVID-19 và kích thích sự phục hồi của ngành du lịch. Trong tình hình căng thẳng này, du lịch trong nước có thể là bước đệm, thúc đẩy sự phục hồi của một số điểm đến nội địa đặc biệt là hoạt động du lịch nội địa ở châu Á và Thái Bình Dương.
Vịnh Hạ Long, Việt Nam và nghệ sỹ Andrian Eteban
Tất cả các “kịch bản” cho giai đoạn 2021-2024 đều hướng đến sự hồi sinh mạnh mẽ vào năm 2021 dựa trên giả định về sự đảo ngược diễn biến của đại dịch, dỡ bỏ chính sách hạn chế đi lại vào giữa năm. Sự phục hồi dự kiến là hệ quả của nhu cầu lớn bị dồn nén sau đợt đóng cửa toàn cầu chưa từng có.
Luôn có ánh sáng ở phía cuối đường hầm. Ít nhất, du lịch nội địa có thêm nhiều cơ hội hơn và hành tinh của chúng ta có thời gian để “thở”, đồng thời tất cả con người nhìn nhận lại ý thức và trách nhiệm của mình đối với sự phát triển môi trường bền vững trong tương lai. Du lịch sinh thái nên được chú trọng nhiều hơn trên toàn cầu.
Bài: Dung Tran (Elita) - Art & Travel Columnist, Founder/Producer B.C Production
Comments