Chuyện tình Laila và Majnun: Nguồn cảm hứng bất tận cho văn hóa nghệ thuật Á Đông

Laila và Qays, hay còn được biết đến với cái tên Romeo và Juliet của phương Đông, là biểu tượng cho một câu chuyện tình bi thảm và đầy lãng mạn. Câu chuyện về đôi tình nhân bất hạnh này đã trở thành một phần không thể thiếu trong kho tàng văn hóa dân gian của nhiều quốc gia châu Á và Trung Đông. Tình yêu dang dở của họ đã được kể đi kể lại nhiều lần trong văn hóa Ả Rập, Ba Tư, Thổ Nhĩ Kỳ, Azerbaijan và Ấn Độ, và là nguồn cảm hứng bất tận cho các tác phẩm nghệ thuật.

Văn hóa dân gian châu Á & Trung Đông

Trong kho tàng văn hóa dân gian phong phú của châu Á và Trung Đông, câu chuyện về Laila và Qays, hay còn được ví như Romeo và Juliet của phương Đông, là một trong những câu chuyện tình bi thảm và lãng mạn bậc nhất. Người ta tin rằng họ đã sống ở Ả Rập Bedouin vào thế kỷ thứ 7. Qays ibn-al Mullawah, một nhà thơ tài hoa, đã say mê Layla al-Aamiriya, một cô gái xinh đẹp và giàu có thuộc cùng bộ lạc. Mặc dù có nhiều dị bản khác nhau về câu chuyện của họ, nhưng truyền thuyết về Laila và Majnun được biết đến rộng rãi nhất là nhờ tác phẩm của nhà thơ Ba Tư vĩ đại, Nizami Ganjavi, vào thế kỷ 12.

Câu chuyện về tình yêu mãnh liệt, bất diệt

Tình yêu Qays dành cho Layla nồng nàn và cháy bỏng. Đáp lại tình cảm ấy, Layla cũng yêu anh tha thiết. Tuy nhiên, gia đình Layla lại cho rằng Qays không được "bình thường" và coi sự ngưỡng mộ công khai của anh dành cho Layla là không phù hợp. Khi Qays đến hỏi cưới Layla, gia đình cô đã từ chối và gả cô cho một người đàn ông "môn đăng hộ đối" hơn.

Layla chẳng mấy chốc đã bị gả cho một người đàn ông khác và trở thành một người vợ thủy chung. Trong một số dị bản, nàng thậm chí không bao giờ động phòng với chồng vì lòng chung thủy tuyệt đối với tình yêu đích thực của đời mình. Bị chia cắt khỏi người mình yêu, Qays hoàn toàn mất đi động lực sống và trở thành một người sống ẩn dật. Anh lang thang vô định trong những khu rừng, ngày ngày vùi mình trong những vần thơ và nỗi nhớ Layla da diết. Chính vì vậy, người đời đã đặt cho anh biệt danh "Majnun" (kẻ si tình cuồng dại).

Nhiều tác phẩm nghệ thuật đã ra đời để tái hiện lại câu chuyện tình đầy bi kịch của Laila và Majnun. Một trong những cảnh tượng thường thấy là Laila đến thăm Majnun trong rừng để động viên anh ăn uống. Laila thường được khắc họa với vẻ ngoài xinh đẹp, trang phục được chăm chút tỉ mỉ, kiểu tóc khác nhau tùy theo phong cách của từng khu vực. Majnun, ngược lại, thường được miêu tả như một người đàn ông suy nhược, gầy gò, xung quanh anh là những con vật hoang dã. Người ta tin rằng những con vật này là những người bạn duy nhất của Majnun và luôn bên cạnh an ủi, động viên anh.

Cảm hứng nghệ thuật

Không chỉ dừng lại ở những bức tranh, câu chuyện về Laila và Majnun còn được tái hiện qua vô vàn những vần thơ, giai điệu ngọt ngào, những câu chuyện tình bất hủ và những vở kịch đầy xúc động. Tình yêu của họ đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nghệ sĩ, và thậm chí còn được chuyển thể thành nhiều bộ phim Bollywood, trong đó có những tác phẩm mới ra mắt vào năm 2018.

Theo một số truyền thuyết Ấn Độ, đôi tình nhân bất hạnh cuối cùng đã cùng nhau trốn chạy, nhưng không may qua đời trong sa mạc khi bị gia đình Layla truy đuổi. Trước khi trút hơi thở cuối cùng, họ đã tìm được nơi trú ẩn tại Binjaur, một ngôi làng nhỏ ở Ấn Độ, gần biên giới Ấn Độ - Pakistan. Mặc dù có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng người dân địa phương tin rằng Laila và Qays được chôn cất tại đây và tôn kính mộ của họ như một biểu tượng của tình yêu vĩnh cửu. Lăng mộ (mazhar) này vẫn tiếp tục thu hút đông đảo du khách mỗi năm.

Bài: Navigator Media